Warzenie piwa to jedno z najstarszych rzemiosł na świecie, które ma swoje korzenie w starożytnych kulturach takich jak Sumer i Babilon. W tym artykule przyjrzymy się bliżej etapom warzenia piwa i dowiemy się, jak z ziaren słodu, wody, drożdży i chmielu powstaje ten popularny napój:
Jak robi się piwo? Etapy warzenia
Każdy z tych kroków jest ważny dla jakości i charakteru finalnego produktu.
- Zacieranie: Mieszanie zmielonego słodu z gorącą wodą w celu ekstrakcji cukrów.
- Filtracja: Oddzielenie ciekłej brzeczki od stałych resztek ziaren.
- Gotowanie brzeczki: Dodanie chmielu i gotowanie brzeczki, co zapewnia goryczkę oraz sterylizację.
- Chłodzenie brzeczki: Schłodzenie gorącej brzeczki do temperatury odpowiedniej do fermentacji.
- Fermentacja: Dodanie drożdży do brzeczki; przemiana cukrów na alkohol i CO₂.
- Dojrzewanie: Przeniesienie piwa do zbiornika dojrzewalnego, gdzie smaki mogą się zaokrąglić.
- Filtracja i karbonizacja: Usunięcie osadów i nasycenie piwa CO₂ dla nadania musowania.
- Rozlewanie: Napełnianie butelek, puszek lub kegów gotowym piwem.
- Starzenie: Opcjonalne dodatkowe dojrzewanie w butelkach lub beczkach dla rozwoju smaku.
Więcej informacji na temat każdego etapu poniżej.
Śrutowanie słodu
Pierwszym etapem w procesie warzenia piwa jest śrutowanie słodu. Słód jest to zboże (najczęściej jęczmień), które zostało namoczone w wodzie, a następnie wysuszone w specjalnym piecu. W wyniku tego procesu w ziarnach zboża powstają enzymy, które umożliwiają przekształcenie skrobi w cukry prostsze.
Podczas śrutowania ziarna słodu są mielone na drobne kawałki w młynie lub śrutowniku. Celem tego etapu jest uwolnienie skrobi zawartej w ziarnach słodu.
Zacieranie
Następnie śruta słodowa jest przekazywana do kadzi zaciernej, gdzie jest mieszana z gorącą wodą. W tym procesie, nazywanym zacieraniem, enzymy zawarte w słodzie przekształcają skrobię w cukry fermentujące. Powstający w ten sposób zacier to mieszanina cukrów, które będą później fermentowane przez drożdże.
Filtracja zacieru
Po zacieraniu następuje filtracja, w wyniku której uzyskuje się tzw. brzeczkę przednią. Jest to płyn bogaty w cukry, który następnie poddawany jest procesowi gotowania.
Gotowanie brzeczki
Gotowanie brzeczki jest jednym z najważniejszych etapów warzenia piwa. Podczas tego procesu do brzeczki dodaje się chmiel, który nadaje piwu jego charakterystyczny goryczkowy smak. Gotowanie trwa zazwyczaj od kilkudziesięciu minut do nieco ponad godziny, w zależności od użytej technologii i receptury piwa.
Celem gotowania brzeczki jest:
- Wytworzenie i wytrącenie związków garbnikowo-białkowych słodu
- Rozpuszczenie i przemiana składników chmielu
- Odparowanie wody
- Sterylizacja brzeczki
- Nadanie brzeczce odpowiedniej barwy
- Zakwaszenie brzeczki do odpowiedniego pH
- Wytworzenie substancji redukujących
Wybicie warki
Po zakończonym gotowaniu następuje tzw. wybicie warki, czyli przepompowanie gorącej brzeczki do kadzi wirowej w celu sedymentacji odpadów.
Schładzanie brzeczki
Kolejnym etapem jest schładzanie brzeczki. Brzeczka musi być schłodzona do temperatury, przy której drożdże mogą bezpiecznie fermentować.
Fermentacja
Fermentacja to proces, w którym drożdże przekształcają cukry z brzeczki w alkohol i dwutlenek węgla. Fermentacja dzieli się na dwie fazy:
- fermentację burzliwą, która trwa zazwyczaj od tygodnia do dwóch tygodni,
- fermentację cichą, która trwa około dwóch tygodni.
Dojrzewanie piwa
Po zakończeniu fermentacji piwo jest przepompowywane do tanków leżakowych, gdzie dojrzewa i nabiera odpowiedniego profilu aromatyczno-smakowego.
Filtracja i pasteryzacja
Przed ostatecznym rozlaniem gotowego już piwa, następuje filtracja oraz pasteryzacja. Filtracja piwa pozwala na usunięcie wszelkich nierówności i osadów, natomiast pasteryzacja to proces, który pozwala zniszczyć pozostałe drobnoustroje i przedłużyć trwałość piwa.
Rozlew piwa
Ostatnim etapem jest rozlew piwa do butelek lub kegów. Po procesie rozlewania piwo jest gotowe do dystrybucji i konsumpcji.
Zrozumienie procesu warzenia piwa jest kluczowe dla każdego piwowara, bez względu na to, czy jest to hobbysta warzący piwo w domu, czy profesjonalne browary produkujące piwo na dużą skalę. Każdy z tych etapów warzenia ma kluczowe znaczenie dla ostatecznej jakości piwa i wymaga precyzyjnego przestrzegania instrukcji i przepisów.
zobacz też:
